فائو در گزارش جدید خود بر انباشت کربن در خاک به عنوان یکی از گزینه‌های مقابله با دی‌اکسیدکربن تولید شده توسط هواپیماها در اتمسفر و کاهش گازهای گلخانه‌ای تاکید کرد.

به گزارش دفتر نمایندگی سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) در ایران، بر اساس برآورد های این سازمان، صنعت هوانوردی بین‌المللی و داخلی در مجموع 2 درصد از دی‌اکسیدکربن (با منشأ انسانی) در جهان را تولید می‌کند.

حتی با وجود پیشرفت‌های فنی و عملیاتی که توسط سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی برنامه‌ریزی شده‌ است، هنوز هم 523 مگاتن از دی‌اکسید کربنی که توسط هواپیماها تولید می‌شود باید کاهش یابد تا اهداف از پیش تعیین شده محقق شوند.

در گزارشی که فائو اخیرا با عنوان «پتانسیل خاک برای کمک به تعدیل انتشار گازهای ناشی از هوانوردی بین المللی» منتشر کرده است (اینجا) ترسیب خاکی کربن به عنوان یکی از گزینه‌های تعدیل دی‌اکسید کربن هواپیماها توسط یک مکانیسم بازارمحور در «طرح تعدیل و کاهش کربن برای هوانوردی بین‌المللی» پیشنهاد شده است. ترسیب کربن یعنی تخلیه کربن هوا و ذخیره بلندمدت آن در خاک و گیاهان تا از میزان این گاز گلخانه‌ای و تأثیر آن در گرمایش زمین کاسته شود.

مقدار سالیانه کربنی که توسط صنعت هوانوردی در اتمسفر رها می‌شود برابر با 0.03 درصد مجموع کربن ذخیره شده در خاک است. خاک بزرگترین انبار کربن در زمین به شمار می آید. برآورد می‌شود که در یک متر بالایی پوسته زمین در حدود 1 میلیون و 417 هزار مگاتن کربن ذخیره شده است – بیش از مجموع کربن موجود در اتمسفر (840 هزار مگاتن) و گیاهان (450 هزار الی 650 هزار مگاتن). تخمین‌ها نشان می‌دهند که در سه متر بالایی پوسته زمین مقدار بیشتری کربن یعنی 2 میلیون و 344 هزار مگاتن انباشته شده است.

خاک ارتباط مستقیمی با تغییرات ترکیب اتمسفر، اقلیم و زمین دارد. ظرفیت بشر برای پیش‌بینی و اصلاح پیامدهای تغییرات جهانی تا حدودی منوط به درک بهتر توزیع و کنترل کربن ارگانیک خاک است.

بکارگیری طرح‌های موفق برای حفظ ذخایر کربن ارگانیک در خاک و جلوگیری از رها شدن آنها و نیز ترسیب بیشتر کربن در خاک چالش ناشی از دی‌اکسیدکربن هواپیماها را حل خواهد کرد. افزایش محتوای کربن خاک‌ها نه تنها از رهاسازی آن جلوگیری می‌کند، بلکه می‌تواند مقدار بیشتری از کربن اتمسفر را ذخیره کرده و به افزایش امنیت غذایی و تغذیه، کاهش فقر و مقاوم‌سازی در برابر رویدادهای ناگهانی و تغییرات اقلیمی یاری رساند.

شایان ذکر است، برنامه‌های موفق فائو به مانند تدوین و اجرای سیستم کوئسونگوال (Quesungual) در هندوراس می‌تواند ذخایر کربن خاک را افزایش و انباشت فزاینده گازهای گلخانه‌ای را در اتمسفر کاهش دهد و در همین حین امنیت غذایی و مقاومت در برابر تغییرات اقلیمی را نیز ارتقا بخشد.