FAO Gıda Fiyat Endeksi Mayıs'ta geriledi
Roma-Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) bildirdiğine göre, Dünya gıda emtia fiyatları, buğday ve kümes hayvanı fiyatlarında süren yükselişe rağmen, Mayıs ayında üst üste ikinci ayda mütevazı bir düşüş gösterdi.
FAO Gıda Fiyat Endeksi’ninortalaması, Mayıs 2022’de, Nisan ayına göre yüzde 0,6 düşüşle, 157,4 puan oldu. Bununla birlikte, yaygın olarak ticareti yapılan gıda ürünlerinden oluşan bir sepetin uluslararası fiyatlarındaki aylık değişikliklerini izleyen Endeks, Mayıs 2021’e oranla yüzde 22,8 daha yüksek.
FAO Tahıl Fiyat Endeksi, Nisan ayına göre yüzde 5,6, bir önceki yıla göre yüzde 56,2 artan buğday fiyatlarının öncülüğünde bir önceki aya göre yüzde 2,2 arttı. Uluslararası buğday fiyatları, Mart 2008'de ulaşılan rekor seviyenin yalnızca yüzde 11 altında kalırken Hindistan'ın açıkladığı ihracat yasağı ve önde gelen birçok ihracatçı ülkedeki mahsul koşullarına ilişkin endişelerin yanı sıra savaş nedeniyle Ukrayna'da azalan üretim beklentilerinden kaynaklı olarak yükseldi. Uluslararası pirinç fiyatları da genel olarak yükselirken, iri taneli tahıl fiyatları yüzde 2,1 düştü. Mısır fiyatları ise Amerika Birleşik Devletleri'ndeki kısmen iyileşen mahsul koşulları, Arjantin'deki mevsimsel arz ve Brezilya'nın da mısır hasadına yakın zamanda başlamasıyla birlikte daha da düştü.
FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, Nisan ayına göre yüzde 3.5 düşerken, yine de bir önceki yılın üzerinde kaldı. Palm yağı, ayçiçeği, soya ve kolza yağı fiyatları, kısmen Endonezya'nın hurma yağına yönelik kısa süreli ihracat yasağının kaldırılması, son aylarda artan maliyetler karşısında soya ve kolza yağına yönelik durgunlaşan küresel ithalat talebi nedeniyle geriledi.
FAO Ekonomisti Máximo Torero Cullen, "İhracat kısıtlamaları piyasa belirsizliği yaratır ve fiyatların yükselmesine ve fiyat oynaklığının artmasına neden olabilir, yağlı tohum fiyatlarındaki düşüş, bunların kaldırılmasının ve ihracatın sorunsuz bir şekilde akışının sağlanmasının ne kadar önemli olduğunu gösteriyor." dedi.
FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi de aylık yüzde 3,5 düştü. Çin'de devam eden COVID-19 karantinalarından kaynaklanan piyasa belirsizliklerine bağlı olarak en çok süt tozu fiyatları düşerken, perakendedeki güçlü satışlar ve Kuzey Yarımküre ‘deki restoranlardan gelen yüksek talep, zayıflayan küresel ithalat talebine rağmen peynir fiyatlarının önemli ölçüde düşmesini engelledi. Tereyağı fiyatları da ihraç edilebilir arzlardaki iyileşme ve zayıf ithalat talebi nedeniyle düştü.
FAO Şeker Fiyat Endeksi, Hindistan'daki bir tampon mahsulün küresel bulunabilirlik beklentilerini artırmasıyla Nisan ayına göre yüzde 1,1 düştü. Brezilya realinin ABD doları karşısında zayıflaması ve düşük etanol fiyatları da dünya şeker fiyatlarını aşağı yönlü baskıladı.
Bu arada, FAO Et Fiyat Endeksi, dünya sığır eti fiyatlarının sabit kalmasına ve domuz eti fiyatlarının düşmesine rağmen Mayıs ayında yüzde 0,6 artarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Bu tırmanış, Ukrayna'da devam eden tedarik zinciri kesintilerini ve Avrupa ile Orta Doğu'daki talep artışını ve son zamanlarda görülen kuş gribi vakalarını yansıtan uluslararası kanatlı eti fiyatlarındaki keskin artıştan kaynaklandı.
Daha fazla ayrıntıya buradan ulaşabilirsiniz.
Küresel tahıl üretimi ve tüketimi düşme yolunda
FAO'nun bugün yayınlanan Tahıl Arz ve Talep Özeti ‘ne göre, 2022'de küresel tahıl üretimine yönelik erken beklentiler, dört yılda ilk olmak üzere, 2021 için tahmin edilen rekor üretimden 16 milyon ton düşüşle 2 784 milyon tona -olası bir düşüşe- işaret ediyor.
En büyük düşüş mısırda öngörülürken, bunu buğday ve pirinç takip ediyor. Arpa ve sorgum üretiminde ise artış bekleniyor. Tahminler, halihazırda toprakta bulunan mahsullerin koşullarına ve henüz ekilmemiş olanlar için ekim niyetlerine dayanmaktadır.
Dünya tahıl kullanımının da 2022/23'te, 2021/22'den 2 788 milyon tona yaklaşık yüzde 0,1 oranında azalarak son 20 yıldaki ilk daralmayı işaret etmesi bekleniyor. Düşüşte esas olarak buğday, iri taneli tahıllar ve pirincin yem kullanımında öngörülen azalmalar etkili olurken, dünya nüfusu trendlerine paralel olarak küresel tahıl gıda tüketiminin artması bekleniyor.
Dünya hububat ticaretinin 2021/22 seviyesinden yüzde 2,6 azalarak 463 milyon tona gerilemesi bekleniyor.
Yeni tahminler, stoklarda bir düşüşe işaret ediyor ve bunun sonucunda dünya tahıl stokları/kullanım oranı 2021/2022'deki yüzde 30,5'ten 2022/23'te yüzde 29,6'ya düşüyor. Bu yeni seviye son dokuz yılın en düşük seviyesi olacak, ancak yine de 2007/08'de kaydedilen yüzde 21,4'lük düşük seviyenin oldukça üzerinde. Mısır stoklarındaki azaltmanın, düşüşe öncülük etmesi beklenirken, buğday stoklarının da artması bekleniyor.
FAO ayrıca, 2021'de bir önceki yıla göre yüzde 0,9 arttığı görülen küresel tahıl üretimi ve yüzde 1,1 arttığı görülen 2021/2022'de tahıl kullanımı için tahminlerini güncelledi.
Daha fazla ayrıntıya buradan ulaşabilirsiniz.
Daha Fazla Bilgi için
FAO Gıda Fiyat Endeksi
Dünya Gıda Durumu