FAO, Türkiye ve Türkmenistan’dan pamuk uzmanlarını bir araya getirdi
Türkmenistan – Pamuk üretimi hem Türkiye hem de Türkmenistan ekonomisinde önemli bir rol oynamaktadır. Tekstil endüstrisinin temel girdisini sağlayan pamuk, ülkelerin ihracat gelirine ve pamuk değer zincirinde yer alan binlerce çiftçi ve çalışanın geçim kaynaklarının iyileştirilmesine katkıda bulunmaktadır.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Türkiye ile Türkmenistan arasındaki diyaloğu teşvik etmek ve işbirliği potansiyelini araştırmak amacıyla Türk pamuk uzmanlarının Türkmenistan'a bir teknik ziyaret gerçekleştirmelerini sağlayarak bu kapsamda 8 Eylül 2022 tarihinde Aşkabat'ta “Türkmenistan'da pamuk üretimi ve makineli hasadın iyileştirilmesi” konulu bir çalıştay düzenledi.
S.A. Niyazov Türkmen Ziraat Üniversitesi'nde gerçekleşen çalıştayın öncesinde, Akbuğday ilçesinde bir makine parkı, Gökdepe ilçesinde bir çırçır fabrikası, Aşgabat'ta bir tekstil fabrikası ve Türkmenistan Tarım ve Çevre Koruma Bakanlığı'na bağlı Çölleşme, Flora ve Fauna Ensitüsü de dahil olmak üzere yakındaki pamukla ilgili tesislere teknik ziyaretler yapıldı.
Çalıştayın katılımcıları arasında Tarım ve Çevre Koruma Bakanlığı yetkilileri ile S.A. Niyazov Türkmen Ziraat Üniversitesi”nin bilimsel çalışmalardan Sorumlu Rektör Yardımcısı Merdan Piriyev, akademisyenler, ilgili kamu kurumlarının temsilcileri yanı sıra Türkiye Tarımsal Araştırma ve Politikalar Genel Müdürlüğü’nden ve FAO'dan uzmanlar yer aldı.
Çalıştayın açılışında artık Türkmenistan'ın pamuğunun neredeyse tamamını makineyle hasat ettiğini açıklayan üniversiteden akademisyenler, hükümetin bu amaçla yurt dışından tedarik edilen 1000 adet modern hasat makinesini Ahal, Balkan, Daşoğuz, Lebap ve Mary olmak üzere ülkenin beş bölgesinde 38 ilçedeki makine parkına dağıttığını belirttiler. Ayrıca konuşmacılar 2017'den bu yana, makineli hasadın yaygınlaştığını ve devlet tarafından üreticilere ekim, gübreleme, yabancı ot mücadelesi ve ilaçlama gibi diğer hizmetlere benzer şekilde hasat hizmetleri sağladığınıö bunun yanı sıra ayrıca devletin makine operatörlerini eğittiğini vurguladılar.
Türk Heyetinin Gözlemleri
Türkiye Cumhuriyeti Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü’nden Tijen Özüdoğru, “Hükümet tarafından sağlanan genel planlama ve destek hizmetleri, ülkede hasat için makineleşmenin nispeten daha hızlı gelişmesinin ana nedenini oluşturuyor” dedi. Türkiye'nin Nazilli ilçesinde bulunan Pamuk Araştırma Enstitüsü'nden pamuk uzmanı Mehmet Demirtaş, “Bakanlığın belirttiği hasat makinesi sayısı, verimli kullanıldığı sürece ülkedeki pamukların hasat makinalarıyla hasat edilmesi için yeterli olacaktır” dedi. Aynı Enstitüden pamuk ıslahçısı uzman Şerife Balcı, Türkiye'de hasatta makineleşmenin son yirmi yılda önemli ölçüde geliştiğini ve bu süreçte önemli deneyimlerin kazanıldığını açıkladı. Balcı, "Pamuk Araştırma Enstitüsü, bu deneyimlerini Türkmenistan ve diğer ülkelerde makineli hasat verimliliğini daha da artırmak için paylaşmaya hazır bulunmaktadır" diye ekledi. Aynı enstitüde bir başka uzman olan Hüseyin Erdikli, “Özellikle daha verimli ve makineli hasada uygun pamuk çeşitlerinin geliştirilmesi konusunda çok büyük bir işbirliği potansiyeli var” dedi.
Çalıştayın kapanışında, FAO Orta Asya Alt Bölge Ofisinden uzman Fazıl Düşünceli, “FAO, iki ülke arasındaki bu işbirliğini kolaylaştırmaktan çok memnundur ve sadece pamuk ıslahı ve hasadın makineleşmesinde değil, aynı zamanda tarımın diğer alanlarında da önemli bir işbirliği potansiyeli bulunduğunu gözlemlemektedir'' dedi. Düşünceli ayrıca, bu diyaloğu ve gelecekteki işbirliklerini geliştirmek için her iki tarafın isteklilik göstermekte olduğunu ifade etti. Düşünceli, ziyarete katkıda bulunan ve çalıştaya ev sahipliği yapan Türkmenistan Tarım ve Çevre Koruma Bakanlığı'na ve deneyimlerini paylaşan Türk heyetine teşekkür ederek çalıştayı sonlandırdı.
Ziyaretler ve çalıştay sırasındaki tartışmalar, Türkmenistan'ın son yıllarda makineli hasata geçiş yoluyla pamuk üretimini iyileştirmede ve tekstil endüstrisini geliştirmede önemli ilerlemeler kaydettiğini gösterdi. Ülkenin bu sektörde diğer ülkelere fayda sağlayabilecek önemli bir deneyim kazandığı görülmüştür. Aynı zamanda, özellikle pamuk üretim tekniklerinde iyileştirme, eğitim ve makineli hasat için daha uygun çeşitlerin geliştirilmesi yoluyla, pamuk verimliliğinin ve hasat etkinliğinin daha da iyileştirilmesi için büyük bir potansiyel görülmektedir. Bu bağlamda, hem Türkmenistan'dan hem Türkiye'den uzmanlar bu tür alanlarda işbirliği yapma isteklerini dile getirerek FAO'yu bu tür işbirliklerinin geliştirilmesini desteklemeye davet ettiler.
BAĞLANTILAR: