Fotoğraf: ©FAO / Muz Sahası

Adana –Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü ve Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü ile iş birliği içerisinde hayata geçirdiği “Muzlarda Fusarium Solgunluğu Hastalığının Önlenmesine Yönelik Çalışmaların Desteklenmesi” projesi çalışmaları etkili bir şekilde devam ediyor.

2-3 Kasım tarihlerinde proje kapsamında Adana’da paydaş dayanışma çalıştayı gerçekleştirildi. Çalıştaya Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM); Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü (GKGM), Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü (BÜGEM) ile Tarım ve Orman İl ve İlçe Müdürlükleri, üniversiteler, fidan tedarikçileri, bitki sağlığı firmaları, danışmanlar, STK'lar ve üreticiler katıldı.

Çalıştayın açılış konuşmasında konuşan FAO Türkiye Temsilci Yardımcısı Sayın Ayşegül Selışık muzun özellikle Dünya’da ve Türkiye’de birçok ülke için önemli bir gıda maddesi ve gelir kaynağı olduğunu vurguladı. Sayın Selışık sözlerine şöyle devam etti. “FAO olarak tarımsal üretimde sürdürülebilirliğin sağlanması ve bu anlamda risk arz eden hastalık ve zararlılarla mücadele FAO`nun da öncelik verdiği alanlardandır. Bu çerçevede Tarım ve Orman Bakanlığı ile bu hastalık etmeni ile mücadele etmek için bu teknik iş birliği projesini geliştirdik. Amacımız buradan elde edilecek stratejinin hem yerel hem de uluslararası arenaya katkı sağlamasıdır.”

Açılışta konuşma yapan Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi dekanı Prof. Dr. Salih Kafkas Çukurova bölgesinin Türkiye muz üretiminin %60’ını karşıladığını ve Adana’nın son yıllarda 50 bin tona yaklaşan üretimi olduğunu ve bitki koruma konusunda çok önemli çalışmaların yapıldığının altını çizdi. Bu çerçevede muzlardaki Fusarium solgunluğu hastalığının yayılmadan önlem alınmasının önemini vurguladı.

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Sayın Dr Suat Kaymak konuşmasına Türkiye’deki muz üretim rakamlarını paylaşarak başladı. Sözlerine şöyle devam etti: “2000’li yıllarda 64 bin ton olan Türkiye’deki muz üretimi, 2021 yılında 884 bin ton olduğu, bu yıl ise 1 milyon tona yaklaştığı görülmekte. TAGEM olarak yaptığımız çalışmalarda muzlar için en önemli etmenlerden olan Fusarium Solgunluğu hastalığının Türkiye’de görüldüğü belirlendi. Bu nedenle FAO, bakanlığımız ve Çukurova Üniversitesi ile bu projeye başladık. Bu çerçevede çiftçilerin ve teknik personelin eğitilmesi ve ulusal bir stratejinin hazırlanması için çalışıyoruz.”

FAO Tarım Uzmanı Fazıl Düşünceli, gerçekleştirdiği sunumda bu projenin genel olarak detaylarını paylaştıktan sonra bu çalıştaydan beklentileri sıraladı. 

• Üreticiler ve paydaşlar arasında hastalığın önemi üzerine farkındalığı artırmak ve son gelişmeleri paylaşmak,
• Hastalığın Türkiye'deki genel durumu hakkında değerlendirmelerde bulunmak,
• Paydaşların bu hastalık ile ilgili görüşlerini almak ve hastalığın yayılmasının önlenmesi ile ilgili tedbirleri ve hastalıkla mücadele yöntemlerini değerlendirmek,
• Hastalığın önlenmesi ve yönetimi için kullanılabilecek ulusal bir stratejik programının ana unsurlarını belirlemek.

Çalıştay Biyolojik Mücadele Araştırma Enstitüsü uzmanlarından Mumine Özarslandan ve Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi öğretim üyesi Soner Akgül’ün projenin saha çalışmalarıyla ilgili verdiği bilgilerle devam etti. Bakanlığa bağlı üç genel müdürlüğün (TAGEM, GKGM, BÜGEM) konularıyla ilgili çalışmaları ile güncel mevzuat ve düzenlemeleri özetlemelerinin arkasından bilgi alışverişi ve değerlendirmelerle tamamlandı.

Çalıştay, ulusal bir stratejik programın bileşenleri olarak bu hastalığın yayılışının önlenmesi ve etkili bir hastalık yönetimi için farkındalığın artırılması ve tavsiyelerin oluşturulmasını kolaylaştırarak konu üzerine geliştirilmekte olan ulusal stratejik programın temel unsurlarını hazırlamaya katkı sağlayacak.

Proje kapsamında önceki aylarda Adana, Antalya, Mersin ve Hatay il ve ilçe Tarım ve Orman Müdürlükleri’nde görev yapan teknik personele eğitimler de verildi. Akademisyenler ve bakanlığın araştırma kurumlarından bilim insanları tarafında verilen eğitimlerde özellikle, muz üretiminde güncel gelişmeler, yapılan sürvey çalışmaları sonuçları, hastalığın ülkemizdeki durumu, hastalığa karşı alınması gereken önlemler ve mücadele yöntemleri gibi konulara değinilerek hastalık konusunda farkındalığın artırılması hedeflendi.