‘Gıda kaybı ve israfı projesi’nin başarısı, sürdürülebilir ve dirençli ulusal gıda sistemleri için bölgesel vizyon kurulmasını destekliyor
Ankara– Üç yılı aşkın bir süredir devam etmekte olan “Orta Asya, Azerbaycan ve Türkiye'de Gıda Kaybı ve İsrafının Azaltılması Projesi”nin kapanış toplantısında, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), kilit ulusal paydaşlar ve ortak kuruluşlar, projeyi sonlandırmak, durum değerlendirmesi yapmak ve ülkelerin SKH 12.3 hedeflerini gerçekleştirme taahüdüne uygun daha sürdürülebilir ve dirençli ulusal gıda sistemleri için bir vizyon belirlemek üzere bir araya geldiler.
Proje, Azerbaycan Cumhuriyeti, Kırgız Cumhuriyeti, Tacikistan Cumhuriyeti, Türkiye Cumhuriyeti, Türkmenistan ve Özbekistan Cumhuriyeti'ni, bireysel, toplumsal ve ulusal düzeylerde gıda kaybı ve israfını önlemek ve azaltmak için ulusal stratejiler ve eylem planları geliştirme için destekledi. Bu doğrultuda, FAO, hükümetler ve gıda işletmeleriyle yakın iş birliği içinde çalışarak, katılımcı ülkelerde gıda kaybı ve israfının nedenleri ve etkileri konusunda veri topladı ve mevcut politika ve yasal çerçeveleri de içeren ülke özelindeki şartları analiz etti. Stratejilerin oluşturulmasına katkı sağlayan bu bulgularla gıda kaybı ve israfının önlenmesi ve azaltılması için kapsamlı programları belirleyen bir çerçeve hazırlandı. Halen, bu stratejilerde önerilen spesifik operasyonal eylemler, daha genel olarak gıda kaybı ve israfının önlenmesi ve gıda ve tarımın geliştirilmesi alanlarındaki ulusal öncelikler ve ilgili girişimlerle uyumlu hale getiriliyor.
Proje, faydalanıcı ülkeleri stratejileri uygulamaya hazır hale getirmek için, konuya ilişkin iyi uygulama örneklerinden de faydalanarak, ilgili paydaşların ve gıda değer zinciri aktörlerinin kapasitelerini geliştirmeyi amaçladı.
Tarım ve Orman Bakanlığı koordinasyonunda ve FAO iş birliğinde yürütülmekte olan “Gıdanı Koru” kampanyası sonucunda ise Türkiye’de her 4 kişiden 1’i kampanya hakkında bilgi sahibi oldu. Hanelerde yılda 664 milyon TL tasarruf edildi. Alışverişe planlı çıkan kişi sayısı arttı. Son Tüketim Tarihi (STT) ve Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi (TETT) arasındaki fark bilinirliği %20 oranında arttı. Tüketiciler TETT’si geçmiş ancak tüketimi güvenilir durumdaki gıdaları çöpe atmayarak israfı azalttı. Yanlış porsiyon planlamasından kaynaklanan gıda israfı %22’den %13’e düştü. İsraf edilen gıdaların yeniden değerlendirilme olanı %45’ten %55’e yükseldi. Gıda atıklarından kompost yapım oranı %3’ten %6’ya çıktı. Gıda israfı yapmayacağına dair 790 bin kişinin sofranasahipcik.com adresinden söz vermesiyle “çevresel sürdürülebilirlik alanında verilen en fazla söz” alanında Guinness Dünya Rekoru kırıldı.
Toplantının açılış konuşmaları T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürü Fuat Kasımcan ve FAO Orta Asya Alt Bölge Koordinatörü ve Türkiye Temsilcisi Viorel Gutu tarafından yapıldı. Kasımcan, projenin bağışçısı olmaktan gurur duyduklarını ve sonuçlarından mutluluk duyduklarını belirtti ve ekledi; “Bugün bu özel projenin kapanışı olabilir ama Türkiye ve bu projeden yararlanan diğer tüm ülkeler, gıda zincirinin her seviyesinde gıda kaybını ve israfını önlemeye devam edecek ve etmelidir.” Kasımcan, Bakanlığın bilgi ve tecrübesini bu sorunla mücadele etmek isteyen herkesle paylaşma arzusunu ifade etti ve FAo ile ortak çalışmalarla soruna çözüm bulmak için iş birliğine devam edeceklerini belirtti.
Viorel Gutu ise konuşmasında, projenin 2030 Gündemi ve BM Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri'ne, özellikle de Sorumlu Tüketim ve Üretim hedefi olan 12. hedefe ulaşma yönündeki küresel çabalara katkıda bulunduğunu belirtti. Gutu, “Projenin etkilerinin proje uygulama alanlarının ötesinede ulaşacağına inanıyorum” dedi. Gutu, ayrıca, cömert desteği için Tarım ve Orman Bakanlığı’na teşekkür etti.
Toplantıda, uzmanlar proje çıktılarına ilişkin sunumlar yaptı, Bakanlık yetkilileri ise “Gıdanı Koru” adlı ulusal kampanyanın sonuçları hakkında bilgi verdi. Toplantıda paylaşılan sonuçların ve başarı hikayelerinin, ulusal eylem planlarının uygulanması sırasında ulusal ve bölgesel düzeyde, kamu, özel sektör ve sivil toplum aktörleri arasında çok disiplinli ve çözüm odaklı bir iş birliğine ilham vermesi bekleniyor.
FAO hakkında: Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) açlığın sonlandırılmasında küresel çabalara öncülük eden bir Birleşmiş Milletler kuruluşudur. 1945’te kurulan FAO 194’ten fazla üye devletle dünya çapında 130’un üstünde ülkede faaliyet göstermektedir. Ankara’da yerleşik FAO Orta Asya Alt Bölge Ofisi 2006 yılından bu yana Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 7 ülkeye (Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan) tarım, arazi ve doğal kaynaklar konusunda teknik destek sağlamaktadır.
FAO-Türkiye Ortaklık Programları Hakkında: FAO-Türkiye Ortaklık Programları, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan, Türkiye, Türkmenistan, ve diğer ilgili ülkelerde gıda güvenliğinin sağlanması, kırsal yoksulluğun azaltılması, sürdürülebilir orman yönetimi, çölleşmeyle mücadele ve ekosistemlerin korunmasına destek olmayı amaçlar. 2007’de kurulan FAO-Türkiye Gıda ve Tarım Ortaklık Programı’nın (FTPP) ilk fazı, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini temsilen Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından sağlanan 10 milyon ABD Doları tutarındaki güven fonundan finanse edildi. Programın ilk fazı olan 2009-2015 yılları arasında 16 ülkede 28 proje uygulandı. 2014 yılında, Türkiye Cumhuriyeti'nin 20 milyon ABD Doları tutarındaki ek finansmanı ile FTPP'nin ikinci fazı ve aynı zamanda FAO-Türkiye Ormancılık Ortaklık Programı (FTFP) başlatıldı. Böylece Türkiye’nin bu Programlar çerçevesindeki toplam katkısı 30 milyon ABD Doları’na ulaştı.
Orta Asya’da Gıda Kaybı ve İsrafının Azaltılması Projesi hakkında: Ulusal ya da bölgesel projeleriyle FAO, gıda ve tarım konusunda bilgi sağlamakta, politika tavsiyesi, araştırma, fizibilite çalışmaları gibi faaliyetler yürütmektedir. FAO, “Orta Asya’da Gıda Kaybı ve İsrafının Azaltılması” projesi kapsamında ülkemizin de aralarında bulunduğu yararlanıcı ülkelerin gıda kaybını ve israfını azaltmak için ulusal stratejiler ve eylem planları geliştirmelerine yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Türkiye’nin strateji planı ve eylem planı 2020’de oluşturuldu ve bu kapsamdaki 33 eylem uygulanarak Türkiye’de gıda kaybı ve israfının azaltılması yolunda önemli adımlar atılmaya devam edilmektedir.
“Gıdanı Koru” Kampanyası hakkında: Mayıs 2020'de başlayan ulusal “Gıdanı Koru” Kampanyası, gıda kaybı ve israfının olumsuz etkileri hakkında farkındalığı artırmayı ve gıda tedarik zinciri boyunca, kaybı ve israfı azaltıcı faaliyetleri teşvik etmeyi amaçlıyor. Kampanya, FAO-Türkiye Gıda ve Tarım Ortaklık Programı aracılığıyla finanse edilen “Türkiye, Azerbaycan ve Orta Asya’da Gıda Kayıp ve İsrafının Azaltılması” Projesi kapsamında FAO ve T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından ortaklaşa yürütülüyor. Proje, faydalanıcı ülkelere (Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkiye, Türkmenistan ve Özbekistan) gıda kaybı ve israfını azaltmak için ulusal stratejiler ve eylem planları geliştirmelerinde yardımcı oluyor. http://gidanikoru.com/
Bağlantılar:
FAO ve Türkiye'nin gıda kaybı ve israfını azaltma kampanyası başladı